Het Alfabet van Anders: A

Verzameling woorden
De afgelopen jaren heb ik woorden verzameld die met Anders en met Normaal te maken hebben. Synoniemen, spreekwoorden en uitdrukkingen. Positieve typeringen, maar ook veel oordelen, kritische en negatieve beschrijvingen en scheldwoorden. Ik nodig je uit om met me mee te doen en me woorden door te geven die jij associeert met anders of met normaal.

Wat is anders?
Anders is afwijkend van de norm en van hoe de meeste (normale) mensen leven. Van hoe ze denken en voelen, en wat ze doen en laten. Als men zegt “iedereen is anders”, wordt bedoeld dat mensen van elkaar verschillen en daardoor anders zijn. Maar verschillend kan nog steeds heel normaal zijn, terwijl anders duidt op iets wat niet normaal is, of in ieder geval als niet normaal gezien wordt. Anderszijn gaat voor mij dus een stapje verder dan alleen maar van elkaar verschillen in positieve of negatieve zin. Mijn ervaring is dat het meestal gaat om mensen die dingen mee hebben gemaakt (of nog steeds meemaken) voortkomend uit heftige gebeurtenissen of uit bepaalde (fysieke of mentale) kenmerken van zichzelf, waardoor ze anders naar de wereld kijken, anders denken en voelen en zich anders gedragen.

Oordelen
Anders kan bijzonder en onderscheidend zijn en dat klinkt best positief. Maar meestal wordt anders beschouwd als niet normaal en dus als niet zoals het hoort. Zo zijn er veel meer woorden over anders dan over normaal en dat duidt erop dat het blijkbaar expliciet benoemd moet worden. En dat heeft ook een duidelijke reden, namelijk om het zwarte schaap weer in het (normale) hok te laten terugkeren, zoals het hoort. Veel woorden die over anderszijn en ander gedrag gaan zijn daarom ook negatieve oordelen. Die tref ik veel vaker aan dan bij woorden over normaal zijn en normaal gedrag. Van jongs af aan worden mensen die anderszijn geconfronteerd met negatieve oordelen uit hun omgeving, van ouders, familieleden, leraren, buren, medeleerlingen, etc. Het is ze zo ingepeperd dat ze heel erg goed weten hoe het wel hoort. Om zich hier tegen te wapenen ontwikkelen ze namelijk een interne criticus en interne oordelaar. De criticus bekritiseerd hun gedrag, de dingen die ze doen of laten, waarmee kritiek door anderen voorkomen wordt. De interne oordelaar plakt er een etiket op en velt er een oordeel over, als een soort innerlijke rechter. Later in hun leven zijn die interne criticus en interne oordelaar soms zo sterk ontwikkeld dat ze daar last van kunnen krijgen. Ze zijn heel kritisch op zichzelf en dat belemmerd vaak zelfacceptatie. Daarnaast kijken ze ook heel kritisch en oordelend naar anderen en de wereld, want die voldoen zelden aan de norm die in hun hoofd zit. Ik ervaar dat mensen die anderszijn er vaak zeer sterke morele normen en waarden op nahouden, die voortkomen uit hun eigen ervaringen in het leven.

A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A – A  

Aandoening – Aanhankelijk – Aanmatigend – Aanrommelen – Aanstellerij – Aanstelleritis – Aanstootgevend – Aanvoelen

Abject – Abnormaal – Absurd – Absurditeit

Achter God’s rug – Achteraf – Achterblijver – Achtergesteld – Achterkanter – Achterlijk – Achterlijke dakhaas – Achterlijke gladiool – Achterstevoren – Actreutel

Afgeschreven – Afgestompt – Afgrijselijk – Afhankelijk – Afstammingswaan – Afstandelijk – Afstotend – Afstotelijk – Afvallig – Afwezig – Afwijkend – Afwijking – Afwisseling 

Akelig

Alarmerend – Alleenstaand – Allegaartje – Alles of niets – Allochtoon – Alternatief

Ambigu – Ambivalent – Amper

 

 

Anarchistisch – Anders dan de anderen – Angsthaas – Angstig – Antiheld – Anti-jaknikker

Apart – Aparteling – Apartheid – Apekool

Arm – Armoedig – Arrogant – Artistiek

 

Aso – Asociaal

Attractie – A-typisch

Authentiek – Autistisch – Autodidact

Avant-garde – Avontuurlijk

Azijnpisser